(Foto: Hadis Safari via Unsplash)

Eva ging in vijf jaar tijd van dakloos naar deskundige

Vijf jaar geleden was ze nog dakloos, maar inmiddels woont Eva* samen met haar jeugdliefde en twee kinderen in een koophuis. In 2018 was ze cliënt bij de Binnenvest in Leiden, maar sindsdien heeft ze haar leven weer goed op de rails. Wat haar betreft is dit nog maar het begin. Haar grootste droom? Een eigen hippiecafé vol met planten, waar ze herstelwerkgroepen kan geven aan daklozen en kwetsbare mensen. Ondanks de tegenslagen is ze blij met waar ze nu staat: “Wie geen diepte kent, zal nooit weten wat gelukkig zijn is.”

Tegenover mij aan een houten bureau zit een stijlvolle vrouw die er piekfijn uitziet. Op het eerste oog zou je niet zeggen dat deze vrouw ooit dakloos is geweest. Eva doet haar verhaal in de spreekkamers van de Binnenvest, in haar hand houdt ze een kop warme thee. De ruimte is tamelijk sober en enigszins kil, iets waar Eva zich aan ergert. “Waarom zit er geen leuk behangetje op de muur, of waarom heb je niet van die lekkere comfortabele stoelen die naast elkaar staan, zodat het makkelijker wordt om een goed gesprek te voeren?”, vraagt ze zich hardop af.

Tegenwoordig werkt Eva als ervaringsdeskundige en persoonlijk begeleider bij Stichting de Binnenvest in Leiden, een organisatie die hulp biedt aan mensen die dak- of thuisloos zijn of dat dreigen te worden. Zes jaar geleden klopte ze hier zelf nog aan voor ondersteuning, maar sindsdien is haar leven drastisch veranderd. In het hoofdkantoor aan de Oude Rijn blikt Eva terug op haar ervaringen van de afgelopen jaren.

Te snel volwassen

Op haar zeventiende wordt Eva uit huis gezet en nog geen twee jaar later raakt ze zwanger. Een ingrijpende gebeurtenis die haar leven voorgoed verandert. Als tiener, net aan het begin van haar leven, wordt ze gedwongen om in een sneltreinvaart volwassen te worden.

Nadat Eva uit huis wordt gezet woont ze een tijdje bij een vriendin en daarna bij haar oom. Wanneer ze zwanger raakt van haar dochter trekt Eva in bij haar ex-vriend. Op jonge leeftijd neemt ze dan alle huishoudelijke taken op zich en wijdt ze haar dagen aan het moederschap. Deze rol is haar niet vreemd, aangezien ze al veel zorg droeg voor haar jongere broertje voordat ze uit huis werd gezet. In de avonduren klust ze wat bij als productiemedewerker in een kwekerij: “Daar kon ik wat boodschapjes van doen.”

Doordat Eva zich op jonge leeftijd volledig richt op het leven als huismoeder, heeft ze maar weinig besef van de buitenwereld. Haar jeugdige naïviteit heeft haar onvoldoende voorbereid op de verantwoordelijkheden van het volwassen bestaan. “Ik had nog nooit echt rekeningen betaald of dat soort dingen”, zegt ze, terugkijkend op die periode.

Een ongezonde relatie

De relatie met haar ex was bovendien ongezond. Ze waren zes jaar samen, maar Eva realiseert zich al snel dat er geen toekomst in zit. Hij is regelmatig verbaal agressief, en de zorg voor hun dochtertje en het volledige huishouden komt op Eva’s schouders terecht. “We hadden een extra kamer met een tv, een bank en een PlayStation. Hij zat daar de hele dag jointjes te roken en te gamen. ’s Avonds moest ik hem smeken om vijf minuten met zijn eigen dochter te spelen”.

Een uitweg was er niet, een andere plek om naartoe te gaan had ze niet. Toch spaart ze ondertussen het kleingeld dat ze overhoudt van de boodschappen in de kledingkast van haar dochter, voor de dag dat ze wél weg kan. Ook hier wordt haar jeugdige onwetendheid opnieuw blootgelegd, het geld was verre van voldoende om te vertrekken. “Ik denk dat er in totaal vijftig euro in het spaarpotje zat. Achteraf kan ik daar wel om lachen.”

Niet lang daarna escaleert de situatie volledig wanneer haar ex haar bedreigt met fysiek geweld. Hij dreigt haar van het balkon te gooien. Toen was de maat vol, Eva pakte haar spullen, neemt haar dochter mee en vindt onderdak bij haar vader, die net gescheiden is.

Van crisis naar opvang
“Dat is een jaar goed gegaan”, vertelt ze. Daarna gaat het weer mis wanneer Eva’s vader voor werk naar het buitenland vertrekt. De deurbel gaat en zijn ex-vrouw staat onverwachts voor de deur, zij wilt intrek nemen in het huis. Na een fikse ruzie moet Eva opnieuw haar spullen pakken, maar nu zijn al haar opties geteld. Op dat moment stort haar wereld in “Ik had geen back-up plan”.

“Bij vrienden en familie kan je wel voor een nachtje of twee blijven slapen, maar je kan niet vier, vijf jaar lang bij iemand gaan wonen met je kind”. En dus breekt de dag aan dat Eva en haar dochter moeten aankloppen bij Stichting de Binnenvest.

De drempel van schaamte
“Dat is een enorme stap”, vertelt Eva. “Als je denkt aan dakloze mensen, denk je aan mannen van vijftig met lange baarden, een blik bier in hun hand en vieze kleren”. De schaamte rond dakloosheid weegt zwaar, vooral omdat de samenleving vaak denkt dat het iemands ‘eigen schuld’ is. Dat idee maakt de drempel voor jonge vrouwen om naar een opvang te gaan extra hoog. “Ik kende geen enkele vrouw die dakloos was”.

Toch zijn deze stereotypen misleidend. Tijdens een nieuwe telling op Wereld Daklozendag op 10 oktober kwam aan het licht dat verborgen dakloosheid veel vaker voorkomt dan gedacht. Daarnaast is er veel verborgen dakloosheid onder vrouwen en kinderen. Volgens de schattingen is ongeveer 30 procent van de geregistreerde daklozen vrouw, waarvan een derde samenwoont met een of meer kinderen. Een extra kwetsbare groep die risico loopt op fysiek en seksueel geweld.

Als Eva in de wachtruimte zit van de Binnenvest, barst ze in huilen uit. Op dat moment ziet ze geen uitweg meer en is er niks meer waar ze naartoe kan leven. “Hoe kan het in godsnaam dat ik hier nou terecht ben gekomen?”, vraagt ze zichzelf af. Ze werkt, heeft geen schulden en gebruikt geen drugs. Aan de stereotypen van hoe je volgens de maatschappij dakloos zou raken voldoet ze niet, en toch zit ze nu in de wachtkamer. Haar verhaal benadrukt dat dit iedereen kan overkomen wanneer je geen stevig vangnet hebt.

Hulp en herstel
Bij de Binnenvest krijgt Eva gelukkig de hulp die ze nodig heeft. Ze hoeft niet naar de daklozenopvang De Nieuwe Energie, maar mag in plaats daarvan intrek nemen in de gezinsopvang. Zo kan ze gewoon 32 uur per week blijven werken en maakt ze er in de tussentijd het beste van. Het belangrijkste voor haar is om haar dochter een zo goed mogelijk leven te geven. Na drie maanden in de gezinsopvang neemt Eva intrek in een contingentwoning. Dit is een begeleid-wonen-traject waarbij er een driepartijenovereenkomst is tussen de Binnenvest, de woningcorporatie, en de cliënt. Het doel is om de uitstroom uit de opvang te versnellen, waardoor cliënten weer mee kunnen doen in de maatschappij. Na twee jaar werd begeleid-wonen-traject goed afgerond en kan Eva zelfstandig in de woning gaan wonen.

Nu wilt Eva het stigma rond dakloosheid doorbreken en mensen bewust maken dat het iets is wat iedereen kan overkomen. Zo vormen de daklozen die ze momenteel begeleidt een zeer diverse groep die niet passen binnen de stereotypische beeldvorming. Van jongeren tot vrouwen tot mensen met verslaving. En ook over deze laatste groep wil ze graag meer nuance creëren. “Een van de mannen die ik begeleid is verslaafd, maar ook ontzettend intelligent. We hebben gesprekken over politiek en kwantumfysica.”

Daarnaast hekelt Eva de ‘eigen schuld’-gedachte. “Iedereen maakt fouten, maar je kunt mensen moeilijk verwijten dat ze verkeerde keuzes maken als ze nooit goed voorbeeldgedrag hebben gezien. Dat zie je ook bij schulden. Hoe kun je verantwoordelijkheid nemen als je van huis uit nooit hebt geleerd hoe dat moet?”, vraagt ze retorisch.“En in hoeverre heb je dan de keuze? Sommige mensen hebben gewoon echt 5-0 achterstand”, sluit Eva af.

*De echte naam van Eva is bekend bij de redactie

Advertentie

Interview Leiden Maatschappij


Studio
Sisalbaan 13
2352 AZ Leiderdorp

E-mail
redactie@centraalplus.nl

Telefoon Redactie
071 - 5425160

Privacy Policy

×