Een groep van tweeduizend artsen, wetenschappers en praktijkdeskundigen slaat alarm over het smartphonegebruik onder kinderen. In een brandbrief aan de overheid pleiten zij ervoor dat kinderen tot 14 jaar zonder smartphone opgroeien. Ze willen ouders steunen die bewust kiezen om hun kinderen schermvrij te laten opgroeien.
Het is een herkenbaar dilemma voor veel ouders: geef je je kind nu wel of geen smartphone? De druk vanuit de omgeving is groot, maar steeds meer onderzoeken wijzen op negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van jonge kinderen.
Kindertherapeut Hanneke de Hartog merkt die gevolgen dagelijks in haar praktijk. Ze ziet steeds vaker kinderen die moeite hebben met het maken van vrienden. “In eerste instantie dacht ik dat het een gevolg was van corona”, vertelt ze. “Maar daarna viel het me op hoeveel invloed de smartphone heeft.”
Volgens De Hartog leidt veel schermgebruik tot minder sociale interactie. “En als kinderen minder met elkaar omgaan, leren ze ook minder goed hoe ze met anderen moeten omgaan. Vrienden maken wordt dan een stuk lastiger.” Digitale communicatie helpt daar niet bij. “Als jij een berichtje stuurt, kun je niet van iemands gezicht aflezen hoe diegene dat vindt.”
Bewustzijn groeit
Ook in Leiden groeit het bewustzijn. Ouders slaan daar de handen ineen om het smartphonegebruik van kinderen te beperken. Eén van hen is Viola van Alphen. Haar kinderen hebben nog geen smartphone, maar ze merkt dat de druk toeneemt. “Thuis voeren we steeds vaker discussies over schermen”, vertelt ze.
Samen met andere ouders richtte ze de Leidse variant van de actiegroep Smartphonevrij op. Hun doel: het gesprek op gang brengen. “We willen laten zien dat het ook oké is om je kind geen smartphone te geven”, zegt Van Alphen. “En als je kind er al een heeft, kun je het gebruik ook gewoon afbouwen. Daar hoef je je niet voor te schamen.”
De brandbrief moet ouders het gevoel geven dat ze niet alleen staan. “Misschien is de smartphone wel helemaal geen apparaat dat bedoeld is voor kinderen”, zegt De Hartog. Het is ontworpen voor volwassenen, maar belandt steeds vaker in kinderhanden.
Dat is niet zonder risico. Doordat kinderen hun telefoon altijd bij zich dragen, is het verleidelijk om hem de hele dag te gebruiken. En wie niet lekker in z’n vel zit, krijgt op sociale media vaak juist beelden te zien die dat gevoel versterken. De algoritmes van apps als Instagram en TikTok zorgen ervoor dat kwetsbare tieners vaker negatieve content te zien krijgen. “Dat blijkt uit meerdere onderzoeken”, vertelt De Hartog. “Het maakt het zelfbeeld alleen maar slechter.”
Tegengeluid
Toch is er ook hoop. De eerste generatie die met een smartphone is opgegroeid – de twintigers van nu – komt in beweging. Zo ontstaan er steeds meer smartphonevrije festivals, zoals Loveland. Ook scholen worden zich bewuster van de impact van telefoons in de klas. In Leiden is de smartphone sinds het begin van dit schooljaar op veel scholen verboden. Volgens ouders en docenten begint dat verbod al zijn vruchten af te werpen.
De roep om bewust om te gaan met smartphones groeit, en het lijkt erop dat steeds meer mensen – van ouders tot scholen en zelfs jongeren zelf – bereid zijn om grenzen te stellen. Niet uit angst, maar vanuit zorg voor de ontwikkeling, het welzijn en de mentale gezondheid van kinderen. De discussie is nog lang niet voorbij, maar één ding is duidelijk: kinderen moeten niet automatisch meegroeien met de technologie.
Hanneke de Hartog over smartphone vrij opgroeien.
Telefoon Redactie
071 - 5425160
