De gemeente Leiden wil het coffeeshopbeleid aanscherpen. Aanleiding is dat er signalen zijn van overlast, vooral rond de Beestenmarkt en de Sint-Aagtenstraat. Door het nieuwe sanctiebeleid kan de gemeente Leiden sneller en strenger optreden als coffeeshops zich niet aan de regels houden.
Het gaat onder meer om:
– het bezitten van meer dan 500 gram wiet (de toegestane handelsvoorraad)
– het illegaal stashen van voorraad op andere plekken buiten de coffeeshop
– de verkoop van niet-toegestane producten structurele overlast door klanten
– het niet naleven van openings- en sluitingstijden of personele eisen.
Bij overtredingen krijgen coffeeshops eerst een waarschuwing, maar bij herhaling kunnen ze tijdelijk of zelfs permanent gesloten worden. Zo leidt verkoop aan minderjarigen direct tot een sluiting van zes maanden, bij herhaling sluiting voor één jaar of voor onbepaalde tijd. Ook bij verkoop van meer dan vijf gram per klant, overlast door klanten of illegale opslag van wiet (stashen) volgen maatregelen: na een waarschuwing kan de zaak drie tot zes maanden dicht. Als er harddrugs worden aangetroffen, volgt direct een sluiting van een jaar. Bij meerdere overtredingen binnen drie jaar kan de gemeente de vergunning intrekken.
Van samenwerken naar gezien worden als risico
Leidse coffeeshophouders voelen zich verrast en buitenspel gezet door het nieuwe strenge beleid van de gemeente. Burgemeester Peter Heijkoop (CDA) wil harder optreden tegen overlast en overtredingen, maar volgens de ondernemers ging het jarenlang juist goed in de stad. “We hebben altijd samengewerkt met de gemeente. Nu ligt ineens alles onder een vergrootglas”, zeggen ze. Toch willen de coffeeshophouders constructief blijven. Jack Stikvoort, voorzitter van Leidse Vereniging van Cannabis-Detaillisten, benadrukt: “We zijn geen tegenstanders van regels. Maar geef ons dan wél een rol in het gesprek. Het lijkt nu alsof we ineens een risico zijn, terwijl we al jaren meewerken aan een veilige, verantwoorde sector.”
Op een veilige plek, met toezicht
Stikvoort noemt vooral het verbod op stashen problematisch. “Elke coffeeshop moet bevoorraden tijdens de dag. Maar omdat je geen extra voorraad mag opslaan, moet dat elders gebeuren. En dat is verboden. Je moet dus de wet overtreden om legaal te kunnen werken. Dat is een absurde situatie en daar wordt nu keihard op gehandhaafd.” De ondernemers vinden dat coffeeshops niet alleen ‘gedoogde verkooppunten’ zijn, maar ook een sociale functie hebben. “We zorgen dat softdrugs op een gecontroleerde manier verkocht worden. Op een veilige plek, met toezicht. Daarmee voorkom je gebruik op straat of in onveilige omgevingen”, betoogt Stikvoort. “We zijn onderdeel van het publieke domein, net als horeca, maar met meer regels en minder ruimte.”
In de binnenstad van Leiden zijn de meningen verdeeld. Marlies, een beeldend kunstenaar die tegenover een coffeeshop woont, zegt: “Ik ervaar totaal geen overlast. De klanten zijn rustig, ze gaan om 22.00 uur dicht. De cafés zorgen voor veel meer herrie en mensen hangen tot diep in de nacht. Die worden wél gedoogd.”
Student Stan merkt juist wel wat hinder: “Er staan veel fietsen en mensen blijven soms hangen. Zelf heb ik er geen last van, maar sommige vrouwen voelen zich daardoor onveilig. De eigenaar doet z’n best, maar kan niet alles afdwingen.”
Scheve verdeling in regio
Leiden telt elf coffeeshops. Omliggende gemeenten hebben er geen, maar hun inwoners komen wel naar de stad voor softdrugs. Burgemeester Heijkoop: “Leiden heeft daardoor een regiofunctie gekregen, met extra drukte en mobiliteit. Het zou logisch zijn als omliggende gemeenten ook zelf coffeeshops toestaan. Maar ik snap dat dat gevoelig ligt.”
Hoewel het sanctiebeleid zonder overleg is ingevoerd, komt er alsnog ruimte voor gesprek. In september start de gemeente met het opstellen van een breder coffeeshopbeleid, waarin ook coffeeshophouders, ondernemers en andere belanghebbenden worden betrokken. Stikvoort: “We willen blijven bijdragen aan een leefbare stad. Dat lukt alleen als we met elkaar blijven praten. Niet tegen, maar mét elkaar.”
Leiden Maatschappij PolitiekTelefoon Redactie
071 - 5425160