“U zegt dat u aan het reflecteren bent, maar ik hoor de reflecties niet”, beet fractievoorziter Arnold Posthuma wethouder Hans van der Elst toe. Wat begon als een ogenschijnlijk eenvoudig bouwplan voor 22 sociale huurwoningen aan de Jan Wagtendonkstraat, mondde uit in een explosieve raadsvergadering die de Voorschotense politiek bijna zes uur lang in haar greep hield.
Het verdwijnen van 24 woningen, een college dat ronddoolde in eigen communicatie, scherp oppositioneel vuur en uiteindelijk zelfs een motie van wantrouwen tegen wethouder van der Elst, alles kwam voorbij. Centraal stond één vraag die maar niet helder werd: hoe kon het oorspronkelijke plan van 46 woningen zijn teruggebracht naar slechts 22? Pas ver na middernacht kwam er een antwoord.
Waar zijn de 24 woningen gebleven?
Tijdens de commissievergadering had de oppositie al geprobeerd duidelijkheid te krijgen. De wethouder beloofde toen schriftelijke uitleg. Uit die antwoorden bleek dat het plan was afgeschaald vanwege stedenbouwkundige beperkingen en stevige bezwaren van omwonenden. Tijdens participatieavonden zou duidelijk zijn geworden dat de buurt geen grootschalig project wilde, maar een kleinschalige invulling, passend bij het groene karakter van de wijk.
Maar voor de oppositie bleef de kernvraag onbeantwoord: waarom hoorde de raad pas op het allerlaatste moment dat het aantal woningen meer dan gehalveerd was?
Te groot voor sociale huur?
Daarnaast stuitte het forse woonoppervlak van de geplande woningen op kritiek. Volgens berekening komt dit uit op circa 80 vierkante meter, aanzienlijk groter dan de gemiddelde sociale huurwoning van zo’n 55 vierkante meter. SP-fractievoorzitter Erik Maassen waarschuwde dat dit problemen oplevert binnen het puntensysteem waarmee huurprijzen worden bepaald. Hij deed een huurprijscheck bij de Huurcommissie, al bij 60 vierkante meter en een eenvoudige uitvoering zou de woning op 155 punten komen, ruim boven de liberalisatiegrens van 143. “Dan kun je wel afspreken dat het sociale huur blijft, maar door jaarlijkse huurverhogingen kan de huur alsnog boven de grens uitkomen”.
Zijn zorgen leken weerklank te vinden: ook de VVD vroeg zich af of deze woninggrootte wel past bij de beoogde doelgroep.
Het getal 46: krantencijfer of raadsinformatie?
Het debat verschoof terug naar de hamvraag. Wanneer en waarom waren de 46 woningen veranderd in 22? En minstens zo pijnlijk, waar kwam dat getal 46 eigenlijk vandaan?
Waar het getal 46 door de raad bijna als heilige graal werd vastgehouden, bestempelde de wethouder het als iets dat hij ‘ergens in de krant’ had gelezen, een pijltje dat ooit in de lucht was gegooid, nooit een hard uitgangspunt.
Maassen herinnerde eraan dat het plan in 2021 voor het eerst aan de raad werd voorgelegd met 46 kleine woningen. Posthuma wees op de Intentieovereenkomst uit 2024 met woningcorporatie Rijnhart, waarin opnieuw dat aantal wordt genoemd.
“Wanneer heeft u in de functie van wethouder voor het eerst van dat getal 46 gehoord”, vroeg Posthuma. “Ik vermoed dat het ten tijde van het krantenartikel moet zijn geweest, eind augustus dit jaar. Het is nooit een reëel plan geweest”, zei Van der Elst. Maar de wethouder klonk allesbehalve overtuigd van zijn eigen verklaring.
Posthuma wees hem er fijntjes op dat niet alleen een krantenartikel, maar zelfs de woordvoerder van de gemeente zélf het aantal van 46 woningen eerder had bevestigd.
Getal blijkt uit het college zelf te komen
Langzaam maar zeker werd duidelijk, het getal 46 was niet alleen afkomstig uit de krant, maar ook uit een informatiebrief van het college zelf. Daarin was het weliswaar “indicatief”, maar nooit is vervolgens gecommuniceerd dat het aantal werd aangepast. De raad hoorde pas over de wijziging toen het al te laat was.
Een patroon van informatieproblemen
Voor Posthuma was de kwestie rond de Jan Wagtendonkstraat allerminst een incident. Volgens hem staat het voor een bredere, hardnekkige informatiekloof tussen college en raad; en is de maat inmiddels vol.
“We snakken als PvdA naar voortgang in betaalbare woningbouw”, zei hij, “maar dat kan alleen als we tijdig en volledig worden geïnformeerd”.
Hij schetste een patroon dat volgens hem steeds terugkeert, bij de Jan Evertsenlaan bleek een aangenomen motie pas twee jaar later ‘onuitvoerbaar’, bij het woonwagendossier werd de raad pas achteraf bijgepraat, en bij Starrenburg 3 werden besluiten genomen vóór de raad überhaupt aan zet was.“Zonder tijdige informatie kan de raad zijn rol gewoon niet vervullen”, aldus Posthuma.
Motie van wantrouwen
Na een schorsing van tweeënhalf uur erkende van der Elst eindelijk, het college had in 2021 inderdaad 46 woningen gecommuniceerd. Dat was daarna nooit rechtgezet. En dus was het logisch dat de raad dacht dat 46 nog steeds gold. Hij bood excuses aan voor de “ontijdige en onvolledige informatievoorziening”.
De oppositie vond excuses onvoldoende. Maassen voegde hier nog aan toe; “Toen ik het raadsvoorstel las en zag dat het om 22 woningen ging, dacht ik dat ik iets had gemist. Maar er was niets gecommuniceerd. Dat neem ik de wethouder zeer kwalijk”. GroenLinks, PvdA, SP en D66 dienden gezamenlijk een motie van wantrouwen in. Jolien Schroot van D66 zei: “De mens van der Elst waarderen wij zeer, maar als wethouder gaat het niet meer”.
“Of ik denk door te kunnen gaan? Dat is aan de raad”, zei de wethouder.
Of hij bewust had gelogen? “Nee. Het cijfer 46 heeft een eigen leven geleid dat ik niet had gewild”.
Wethouder van der Elst ontsnapte ternauwernood aan de motie van wantrouwen. De coalitiepartijen schaarden zich achter hem, waardoor aftreden geen optie werd. Marleen Persoon van VoorschotenLokaal noemde de wethouder “een goudeerlijke vent”, zonder kwade opzet. Volgens VVD’er Bart Lavrijsen was de wethouder “al genoeg door het stof gegaan”.
Uiteindelijk werd het raadsvoorstel unaniem aangenomen, zij het met duidelijke kanttekeningen. “Het enige wat slechter is dan een slecht voorstel, is géén voorstel. 22 sociale woningen zijn beter dan nul”, zei Maassen. Corine Illic van GroenLinks sloot zich daarbij aan: “Ik kan het niet beter zeggen”.
En daarmee is de zaak rond, die 22 sociale huurwoningen op het trapveldje aan de Jan Wagtendonkstraat, die komen er, en daar blijft het bij.
Telefoon Redactie
071 - 5425160
