Een uitvinding van het LUMC laat te vroeg geboren kinderen weer ademen, als ze daarmee stoppen. De vinding is net zo simpel als effectief. Onderzoeker Sophie Cramer promoveerde erop. Het apparaatje wordt nu verder doorontwikkeld.
Een schel alarm klinkt uit een apparaat naast de couveuse op de afdeling waar te vroeg geboren kindjes liggen in het Leids Universitair Medisch Centrum. “Apneu” staat in een rode balk bovenin een monitor. Een verpleegkundige komt aanrennen, opent een klein luikje aan de zijkant van de couveuse en begint zachtjes een van de voetjes van het kindje te masseren. Het alarm houdt op, het kindje ademt weer.
“Kindjes vergeten te ademen”
“Als baby’s echt te vroeg worden geboren, zeg vanaf 24 weken, dan missen ze nog allerlei functies die volgroeide baby’s wel hebben”, zegt hoogleraar kindergeneeskunde Arjan te Pas.
“Bijvoorbeeld het automatisme om adem te halen. Ze stoppen er vaak mee en dan moeten ze eraan worden herinnerd om wel weer te gaan ademen.” Dat stimuleren kan dus door een voetje te masseren. Maar toen de hoogleraar ging vragen aan verpleegkundigen hoe ze de te vroeg geboren kindjes stimuleerden, bleek dat heel veel verpleegkundigen het weer op een andere manier doen. “We kwamen meer dan vijftig verschillende manieren tegen”, grijnst Te Pas.
Sneller en automatisch
Deze methodes zijn wel belastend voor de verpleegkundigen en soms kunnen ze niet meteen komen aanrennen omdat ze met een ander kindje bezig zijn. Toen werd het idee geboren om te gaan zoeken naar een manier om het stimuleren van de kindjes te automatiseren.
Daar kwam onderzoeker Sophie Cramer om de hoek kijken. Zij ontwikkelde een heel zacht bandje met daarin twee kleine luchtkamertjes. Die zijn aangesloten op slangetjes en die hangen aan een apparaatje met luidsprekers buiten de couveuse. Als het alarm gaat, laten die luidsprekers eerst het ene rubbertje heel zachtjes trillen en vervolgens de andere.
Zenuwuiteinden
Het bandje wordt over de borstkast van de baby gelegd. De twee luchtkamertjes liggen dan naast elkaar over borst van het kindje. “Op de borst zitten de meeste zenuwuiteinden, dus dat leek ons de beste plek”, zegt Te Pas. Ze bewegen door middel van lucht die door de speakers in het kastje wordt geproduceerd.
Denk bijvoorbeeld even aan je subwoofer thuis. Als je die aanzet en je hand op de speaker houdt, voel je de speaker bewegen en trillen. Die trilling wordt bij de vinding van het LUMC via slangetjes naar de twee luchtkamertjes gestuurd en die gaan dan heel subtiel bewegen. Dat geeft hetzelfde effect als zachtjes strelen met een vinger.
Alarm
Het bandje blijkt te werken. Sterker nog: het begint meteen met zo’n minimassage als het alarm gaat, sneller dan een verpleegkundige kan rennen. Door die heel lichte trillingen wordt het kindje weer gestimuleerd om te gaan ademen. “We hebben het hier in het ziekenhuis getest op zestien baby’s. De ouders waren heel enthousiast om mee te werken, want die zien ook de apneu-aanvallen bij hun kleintje. Dit werkte zo goed.”
Wel voegt ze eraan toe dat in de testperiode er altijd alsnog een verpleegkundige kwam aanrennen. “We deden het inderdaad dubbel”, vertelt ze.
Verder ontwikkelen
Het prototype van BOBBY, zoals het apparaatje is genoemd, werd in het LUMC zelf gemaakt. Maar nu moet het verder worden ontwikkeld en vooral gecertificeerd. Dat doet een speciaal opgericht bedrijfje.
Hoogleraar Te Pas droomt al van nieuwe ontwikkelingen. “Misschien dat we het apparaatje kunnen laten trillen met de stemfrequentie van de moeder”, zegt hij. “Dat zou echt heel mooi zijn, want de baby kent die trillingen al van voor de geboorte.”
Telefoon Redactie
071 - 5425160
