De jeugdgezondheidszorg in de regio Hollands Midden gaat op de schop. Aanleiding zijn grote personeelstekorten, hoog ziekteverzuim en bezuinigingen. De problemen zijn inmiddels zo groot dat de jeugdgezondheidszorg is afgeschaald in de Duin- en Bollenstreek. Ook in andere gemeenten in de regio beginnen de gevolgen zichtbaar te worden.
Met je kind naar het ‘consultatiebureau’. Het lijkt zo vanzelfsprekend. Even wegen om te kijken of het kindje voldoende aankomt en groeit, een paar testjes om te kijken of het zich goed ontwikkelt, de DKTP-prikjes of de vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond. Ouders kennen het allemaal wel. Maar in de regio Hollands Midden is het niet meer helemaal vanzelfsprekend. Wat echt moet gebeuren volgens de wet, gebeurt nog.
Maar ondersteuning aan ouders bij het opvoeden van hun kinderen, het ontdekken van ontwikkelingsachterstanden en meer van dit soort ‘extra’ taken gebeuren niet meer. Er wordt fors bezuinigd op de jeugdgezondheidszorg, en dat heeft gevolgen.
Verder rijden voor prikjes en een check
In de gemeente Teylingen sloot begin november per direct het Centrum Jeugd en Gezin in Sassenheim, in eerste instantie voor zes maanden. Mensen moeten nu naar Voorhout. Ook worden alleen de strikt wettelijke taken nog gedaan. Alle extra zorg die geleverd werd, is dus stopgezet. Onder wettelijke taken vallen bijvoorbeeld de prikjes voor het Rijksvaccinatieprogramma en de reguliere checks in de eerste duizend dagen van een kind. Andere taken, zoals het in de gaten houden van de ontwikkeling van een kindje en ondersteuning van kwetsbare kinderen en gezinnen stopt.
50 procent afwezig
Aanleiding voor de sluiting is dat ongeveer de helft van het personeel in Teylingen thuis zit. Soms ziek, soms met verlof, maar in ieder geval niet aan het werk. “Traditioneel werken we met kleine teams in de Jeugdgezondheidszorg”, zegt directeur Dennis Christmas van Hecht, dat de jeugdgezondheidszorg uitvoert voor alle gemeenten in Hollands Midden. Dat moet veranderen.”
De jeugdgezondheidszorg is een taak die vaak door de GGD wordt uitgevoerd, of onder de paraplu van gemeenten valt. Die GGD zit in de regio weer in de organisatie Hecht, samen met de ambulancedienst en het Zorg- en Veiligheidshuis waar zorg wordt geregeld voor mensen die te maken hebben (huiselijk) geweld of bijvoorbeeld kindermishandeling. Hecht wordt betaald door de achttien gemeenten in de regio. En daar zit de crux.
Drie miljoen eraf
“Gemeenten krijgen van het Rijk minder geld voor dit soort taken, en dus krijgen wij weer minder geld van de gemeenten”, zegt Christmas. Een kleine drie miljoen minder, om precies te zijn. Het afgelopen jaar leidde dit bij Hecht tot een flinke reorganisatie. Tijdelijke contracten werden niet verlengd en het werk werd anders ingericht. Gevolg was stress onder het personeel. Veel mensen vertrokken omdat ze een andere baan konden krijgen waar ze niet met reorganisaties te maken hadden. “Dat waren er meer dan we hadden gedacht”, zegt de directeur van Hecht. Zelfstandigen worden niet ingehuurd, omdat Hecht bang is voor controles van de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid.
Nog meer stress
“Ook zien we dat veel mensen maximaal gebruik maken van zwangerschapsverlof of ouderschapsverlof”, merkt Christmas op. Het gevolg is dat opengevallen plekken niet worden ingevuld. Dat leverde nog meer werkstress op bij de mensen die achterbleven. Het ziekteverzuim steeg fors. En dat geldt op dit moment voor de hele organisatie. Ook kunnen mensen die nog wel werken niet bijspringen bij een ander Centrum voor Jeugd en Gezin in de buurt, omdat dan het werk op het eigen centrum weer in gevaar komt.
Heel andere werkwijze
“We gaan nu een nieuwe manier van werken ontwikkelen”, zegt Dennis Christmas. Hij wil toe naar een organisatie die flexibeler werkt. “In Gouda en in de Krimpenerwaard hebben we al kleinere bureaus gesloten zodat we grotere teams hebben op de plekken die wel open zijn. Dat werkt goed.” Hij wil hier ook voor de rest van zijn regio naar toe.
Grotere teams
“Iemand uit Gouda kan bijvoorbeeld een paar dagen in Alphen aan den Rijn werken. Mensen uit Alphen, in Leiden en dan kan iemand die normaal in Leiden zit, bijspringen in bijvoorbeeld Teylingen of Lisse.” Dat gebeurt nu allemaal niet.
Gezinsverpleegkundige verdwijnt (deels)
Maar extra taken die nu nog vanzelfsprekend zijn verdwijnen, in ieder geval uit het standaardpakket van Hecht. De gezinsverpleegkundige die bij mensen langs gaat, en vaak als eerste problemen signaleert, komt alleen nog als een gemeente hier extra voor betaald. De Groei- en Ontwikkelingspoli in het Groene Hart Ziekenhuis zou ook stoppen, maar krijgt uiteindelijk toch nog extra geld vanuit de gemeenten. Dus deze polikliniek is op het nippertje gered.
‘Problemen niet op tijd opgemerkt’
Hecht sluit niet uit dat door al deze maatregelen kinderen waar problemen spelen, niet meer op tijd worden opgemerkt. Hierdoor kan het voorkomen dat zij later langere tijd extra zorg nodig hebben. Vooral omdat ze dus lang met problemen hebben rondgelopen. Dennis Christmas: “Er is altijd een risico dat je signalen niet oppikt als je kinderen minder ziet. We hopen dat we de signalen nu krijgen via scholen, sportverenigingen en andere organisaties.” Hij benadrukt dat de gemeenten hierin aan zet zijn. “De gemeente is de regisseur.”
Volop banen bij Hecht
Hecht is op dit moment flink personeel aan het werven. Verpleegkundigen worden opgeleid om taken van artsen over te nemen en er wordt dus gewerkt aan een plan om de hele werkwijze op de schop te doen. “Ik zie dit niet als een crisis”, zegt directeur Christmas. “Maar ik kan me voorstellen dat mensen in de teams het wel als zodanig ervaren.”
Telefoon Redactie
071 - 5425160
