De gemeente Leiden gaat zelf een toezichthouder aanstellen die moet kijken of instellingen voor jeugdhulp wel voldoen. In buurdorp Voorschoten komt zo’n toezichthouder er juist niet, omdat die volgens de wet niet is toegestaan. Aangezien er dus juridisch gedoe kan ontstaan, gaat Leiden daarom nu nadenken over een extra aanpassing van de aangepaste regeling.
Aanleiding voor het in Voorschoten terugtrekken van de plannen voor een toezichthouder, waren vragen van GroenLinks-PvdA en D66 in de gemeenteraad. Die partijen beweren dat de bevoegdheden van de nieuw te benoemen toezichthouder veel te ver gaan.
Zo zou diegene inzage krijgen in cliëntendossiers van instanties die jeugdhulp verlenen. De twee partijen zeggen dat een gemeentelijke toezichthouder deze volgens de Jeugdwet helemaal niet mag inzien. “Daarmee was het voorstel juridisch niet houdbaar”, stellen ze.
Regiobreed
Op zichzelf staan de afgeblazen plannen in Voorschoten allerminst. Ze komen voort uit een opgesteld rapport dat door bureau KokxDeVoogd is opgesteld, in opdracht van alle gemeenten in de regio Holland-Rijnland. Dit bureau concludeert dat er te weinig toezicht is op instellingen die jeugdhulp verlenen en hun rekening naar de gemeente sturen. De onderzoekers zeggen dat de kwaliteit van zo’n instelling in theorie misschien voldoet, maar dat hoeft in de praktijk helemaal niet zo te zijn.
IGJ doet onvoldoende
Het in de gaten houden van de geleverde kwaliteit van zo’n instelling ligt bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Maar, zeggen de onderzoekers, die ziet ook niet alles en komt vaak pas in actie als er signalen zijn dat er iets misgaat.
Om dat voor te zijn, zouden gemeenten dus zelf veel meer moeten controleren. Daar is zo’n gemeentelijke toezichthouder voor. Die krijgt in de Leidse plannen forse bevoegdheden. Hij of zij kan inlichtingen en administratie ‘vorderen’, zou ‘inzage hebben in documenten’ en ’toegang tot gegevens’.
“Hoe inzage in jeugdhulpdossiers zou bijdragen aan kortere wachtlijsten, lagere kosten of betere jeugdhulp is ons een raadsel”, schrijven GroenLinks-PvdA en D66 uit Voorschoten in een verklaring. Hierop is het voorstel die gemeente dus teruggetrokken.
“Je kunt als gemeente wel signaleren, maar het onderzoek zelf hoort door de IGJ gedaan te worden”, zegt Rachèl van Hellemondt namens GroenLinks-PvdA in Voorschoten.
Leiden gaat besluit aanpassen
Maar in Leiden is het voorstel inmiddels wel aangenomen, net als in Leiderdorp. Oegstgeest beslist dinsdag over de plannen. De gemeente Hillegom heeft het voorstel wat vager geformuleerd, maar ook daar is het door de raad heen.
In een reactie laat de gemeente Leiden weten dat de aangenomen verordening in stand blijft. Wel komt er een extra aanpassing, waarin geregeld wordt dat de toezichthouder zich niet bezighoudt met de kwaliteit van de geleverde jeugdhulp, maar vooral naar fraude en ander omissies gaat kijken.
‘Juridische risico’s weggenomen’
Controle op kwaliteit ligt namelijk echt bij de IGJ. Een aanpassing van de aanpassing moet voor de zomer van 2026 bij de Leidse gemeenteraad liggen. “Eventuele juridische risico’s voor het gezamenlijke toezicht in de regio worden daarmee weggenomen”, aldus de schriftelijke verklaring.
Hoe gaan gemeenten met de regeling om?
Oegstgeest beslist dinsdagavond over het instellen van een toezichthouder en ook bij andere gemeenten in Holland-Rijnland ligt het onderwerp op tafel. In deze regio trekken ze namelijk gezamenlijk op als het gaat om regels voor de jeugdhulp.
Omroep West heeft verschillende gemeenten benaderd met de vraag hoe ze van plan zijn om te gaan met de regeling, nu de raad in Voorschoten het voorstel heeft ingetrokken. Leiden heeft hier tot nu toe als enige op gereageerd.
Telefoon Redactie
071 - 5425160
