Komend weekend vertrekt de Leidse Jiska Ogier (29) met een delegatie naar Genève om daar een speciaal comité toe te spreken over het door de Verenigde Naties (VN) opgestelde ‘Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap’ dat sinds 2016 in Nederland geldt.
Om er zeker van te zijn dat dit verdrag in alle lidstaten wordt uitgevoerd, is er een speciaal VN-comité ingesteld dat vertegenwoordigers van de landen spreekt en bevraagd. Deze zomer is onder andere Nederland aan de beurt. Dit is een bijzonder moment voor veel belangenbehartigers van mensen met een handicap of ziekte.
Jiska Ogier uit Leiden maakt deel uit van de Nederlandse delegatie, en dat is voor haar zeer bijzonder. Tijdens haar rechtenstudie was Jiska als medeoprichter van de stichting Wij Staan Op! veel bezig met de in- en uitvoering van het verdrag in Nederland. Ook in haar werkende leven (Jiska is spreker, trainer en adviseur) staat het VN-verdrag Handicap centraal in haar leven.
Kers op de taart
“Dat ik volgende week met de delegatie van de koepelorganisatie Ieder(in) af mag reizen naar Genève om het comité toe te spreken, is voor mij een kers op de taart. Als jurist, belangenbehartiger en ervaringsdeskundige droom je van zo’n uitnodiging. Dat ik ook enkele minuten spreektijd mag invullen is voor mij een hoogtepunt in mijn carrière tot nu toe,” lacht ze. “Ik hoop nog veel soortgelijke momenten in mijn leven mee te mogen maken.”
De spreektijd die Jiska krijgt, zal ze benutten om onder andere te spreken over de impact van de decentralisatie in 2015 van veel ‘zorgtaken’ van de overheid naar de gemeenten. “Deze decentralisatie hebben het leven voor velen alleen maar ingewikkelder gemaakt. Gemeenten hebben enorm veel verantwoordelijkheden, maar lang niet altijd de capaciteit of de kennis in huis. Met de decentralisatie is ook nog flink bezuinigd.”
“De beste manier om goed beleid te maken voor mensen, de (openbare) ruimte juist in te richten en mensen met een handicap te helpen participeren, is om in gesprek te gaan en te blijven met ervaringsdeskundigen.” Op dit terrein is er ook in Nederland nog veel werk aan de winkel. “Ervaringsdeskundigen worden vaak niet betaald, gemeenten weten niet welke informatie ze nodig hebben en gaan soms af op de ervaring van één persoon op een enkel moment in het proces.”
Ik moet overal apart aankloppen
Jiska probeert vanuit haar eigen onderneming bedrijven en overheden te ondersteunen om het VN-verdrag Handicap te implementeren en ervaringsdeskundigen effectief in te zetten, maar dat is niet eenvoudig. “Ik moet bij elke gemeente, elk bedrijf en elke organisatie apart aankloppen. Kennis over het verdrag en ervaringsdeskundigheid is ontzettend versnipperd, en centrale normstelling is er nauwelijks. Ik zie dat organisaties de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid vaak nog niet kennen.” En dat terwijl het vroeg en effectief inzetten van ervaringsdeskundigheid enorm kostenbesparend kan zijn. “Er zijn verschillende voorbeelden bekend van bruggen en toegangsroutes die zonder de expertise van ervaringsdeskundigen gebouwd zijn, en later moesten worden aangepast. Dit zorgt voor honderdduizenden euro’s aan extra kosten. Dat is toch zonde?”
Ook normen die er wél zijn, voldoen niet altijd. “Denk aan het bouwbesluit dat normen bevat voor rolstoeltoegankelijkheid die de toegankelijkheid helemaal niet waarborgen. Tsja, als je deze normen vast laat stellen door lopende mensen, heb je een perspectief dat niet klopt. En zo gebeurt dat op veel plekken, ook bij normen voor andere handicaps.”
Het VN-comité zal op basis van de stukken van en hoorzittingen met belangenbehartigers, de nationale toezichthouder (College voor de Rechten van de Mens) en vertegenwoordigers van de Nederlandse overheid uiteindelijk een advies uitbrengen aan de Nederlandse regering.
Jiska Ogier blogt over haar ervaringen in Genève op haar website www.jiskaogier.nl en op Instagram.
Telefoon Redactie
071 - 5425160
